Deze week ging ik ‘op jacht’ met Slow Food Rijnzoet naar De jagende kok Bert Buitenhuis. Bert zou een ree geschoten hebben en die onder toeziend oog van onze tere zieltjes uitbenen. Ik merkte voor ik ging toch een kleine spanning. Ik eet nauwelijks vlees, wil altijd weten waar het vandaan komt en eet het biologisch of wild. En hoewel ik menig vogel van zijn ingewanden ontdaan heb en vellen van tongen heb getrokken, heb ik nog nooit iets geslacht of ben daar bewust getuige van geweest. Een spanning dus.
Reebout en reerug ontleden
Niets van dat al. Bij binnenkomst lagen er twee prachtige reebouten en twee reeruggen die later op de avond vakkundig ontleed en bereid werden, met hulp van enkele Slow Foodies. Toch een kleine opluchting. Maar ik was daar vooral om wat meer te weten te komen over de jacht en er achter te komen waarom mensen dat in hemelsnaam vrijwillig doen. Naast Bert, met jachtgebied in Duitsland, was ook jager Edsard met jachtgebied in Drenthe aanwezig. Beide jagers praatte vol passie en enthousiasme over hun vak, maar vooral met zeer veel respect voor de dieren die ze schoten. Een aparte combinatie.
Natuurbehoud
De jacht is in Nederland streng gereguleerd. Het is onderdeel van een breed doorgevoerd natuurbehoud. Of een bepaald dier wel of niet geschoten mag worden hangt dan ook samen met 1001 factoren, zoals wildstand, aanwezig voedsel, aangroei of afname van vegetatie en veiligheid. Jagers zijn georganiseerd in kleine groepjes die ieder een jachtgebied toegewezen krijgen. Zij ontvangen van een regionale divisie ‘lootjes’ die staan voor een bepaald dier. Zo kan het zijn dat er in een gebied 3 reeën, 6 hazen en een wild zwijn geschoten moeten worden. Ja, moeten. Je bent verplicht om je ’target’ te schieten. Overigens is alles wat geschoten wordt buiten dit zwaar gereguleerde systeem simpelweg stroperij. Illegaal dus.
Hoewel ik aanzienlijk wijzer ben geworden over de jacht, begrijp ik het gevoel om te gaan jagen nog steeds niet na deze avond. Wat ik belangrijk vind is dat deze prachtige dieren een goed en vrij leven hebben gehad. Je kunt dan natuurlijk nog van alles zeggen over de noodzaak van het schieten van deze dieren en of natuurbehoud nodig is ja of nee, maar eet jij ook niet liever dit dier dan een dier uit de bio-industrie? Zeer historisch verantwoord in ieder geval.
Kleine geschiedenis van de jacht
Vitrines vol pijlpunten zijn het tastbare bewijs dat er in de prehistorie bijzonder veel gejaagd werd. Wie kent het niet: het tijdperk van de jager-verzamelaar. In de Romeinse oudheid was de jacht al deels gereguleerd en in de middeleeuwen bestonden er strenge regels voor. De jacht was voorbehouden aan de landeigenaar. Dieren die het op zijn grondgebied waagden waren van hem. Er werd zeer regelmatig gejaagd. Door professionals voor de tafel, maar ook door de hoge heren zelf voor een potje vermaak. Uiteraard belandde ook deze dieren op tafel. Pachtte je een stuk land, dan nog kon de jacht voorbehouden zijn aan de landeigenaar of was je verplicht om geschoten dieren (deels) af te staan. Ongetwijfeld werd er veel gestroopt. Dat blijkt ook wel uit de strenge straffen die bekend zijn op stroperij.
Met de toename van de bevolking en bewoonde gebieden plus overbejaging nam de jacht af. In de zeventiende eeuw werden gebieden speciaal aangewezen als jachtgebieden en werden deze ook ingericht voor het wild wat er losgelaten werd. Wildbanen, wildparken met drinkplaatsen en weides, jachthuizen en wildwallen om de landbouw te beschermen popten overal op. Soms hadden ook burgers rechten om te jagen. Vaak was het grote wild dan voorbehouden aan de adel en mochten burgers jagen op bijvoorbeeld konijnen en kraaien, die soms ook een plaag vormden voor landbouwgewassen. Aan het einde van de negentiende eeuw kreeg de jacht nog eens een opleving met toenemende interesse voor bosbouw en het vrijvallen van veel adellijke grond. De gronden werden vaak opgekocht door rijke industriëlen die zich graag adellijke tradities aanmeten: de jacht. De landgoederen werden afgezet met hekken en daarbinnen werden weelderig jachtgebieden aangelegd. Tegenwoordig is de jacht buiten privégronden volledig gereguleerd.
