Geschiedenis van oranjebloesemwater

Oranjebloesem op Twickel

Oranjebloesemwater komt met regelmaat voor in historische kookboeken vanaf de late middeleeuwen. Subtiel gebruik van dit sterk aromatische water geeft historisch gebak, koekjes, taart, custard en zelfs hartige schotels een verrassende smaak.

Oranjebloesemwater is een destillaat van de bloesem van de bittere sinaasappel, ook wel pomerans genoemd. De bloesem heeft naar mijn mening een van de mooiste geuren die er bestaan. Het wordt dan ook vaak in de parfumindustrie gebruikt, onder de naam neroli. In de historische keuken pronkt oranjebloesem volop.

Pomerans of bittere sinaasappel

De bittere sinaasappel, ook pomerans, Curaçaose appel en Sevilla sinaasappel genoemd, werd als vrucht al in de zestiende eeuw geïmporteerd in Nederland. De schil en het sap werden volop gebruikt in de keukens van rijke lieden. Het ging in sauzen, taart- en pasteivullingen en er werd confituur, marmelade en gelei van gemaakt. De vrucht zelf werd gekonfijt tot zoete lekkernij. Dezelfde bereidingen bleven in gebruik tot ver in de negentiende eeuw. Op bijvoorbeeld Kasteel Twickel waren ze er erg bedreven in. Na de introductie van zoete sinaasappel (Citrus Sinensis) neemt de populariteit in Nederland af, maar niet op Twickel.

Oranjebloesemwater

In de achttiende eeuw werd de zeer aromatische bloesem van de pomerans erg populair als smaakmaker. Er werd oranjebloesemwater van gemaakt door manden vol bloesem te laten weken in water, totdat het water de smaak aanneemt. Ook werd de bloesem gekonfijt, er werd snoepgoed van gemaakt en op Kasteel Twickel werd het gebruikt in custard en verwerkt in gebak en meringue, zoals in de recepten voor nonnenfeesjes. Op Twickel was zoveel bloesem aanwezig dat het ook gezouten werd en vervolgens aan apothekers verkocht, zodat er hoestdrankjes van gemaakt konden worden.

Speciale rondleiding Kasteel Twickel

Recepten met oranjebloesemwater

Oranjebloesemwater wordt tegenwoordig vooral in oosterse recepten gebruikt en dan met name in zoete gerechten als gebak en koekjes. Het is verrassend in desserts en baksels en combineert heerlijk met zuivel en fruit. Maar ook hartige recepten maak je heel bijzonder met een paar druppels oranjebloesemwater. Probeer het maar eens in combinatie met gevogelte.

Let op: Voor de historische recepten op deze website en in mijn kookboeken gebruik ik oranjebloesemwater van een destillaat. Dit is sterker van smaak dan de meeste andere oranjebloesemwaters. Houd daar rekening mee bij het gebruik van mijn recepten.

Portret van prins Willem V en prinses Carolina van Oranje-Nassau, prentmaker Pieter Tanjé, 1751, Rijksmuseum
Oranjebloesem en oranje-appels, oftewel citrusvruchten, hebben een nauwe band met de koninklijke familie Oranje Naussau. Portret van prins Willem V en prinses Carolina van Oranje-Nassau, prentmaker Pieter Tanjé, 1751, Rijksmuseum