De kruidige pikante paradijskorrels of paradijszaad werden sinds de vroege middeleeuwen vanuit West Afrika via de Sahara naar Europa vervoerd om terecht te komen in gerechten van rijken en later ook de middenklasse. Tot aan de veertiende eeuw wisten de Europeanen niet waar specerijen precies vandaan kwamen. Ze kwamen grotendeels Europa binnen via Venetië, die de dure waren op diverse plekken rond de Middellandse Zee oppikten bij (voornamelijk Arabische) handelaren. Dat specerijen vanuit het oosten kwamen was duidelijk, maar er was geen kennis over de wereldbol áchter het Midden-Oosten. En lag in het Verre Oosten ook niet ergens het Paradijs? Omdat vermoed werd dat al die specerijen, en ook deze korrels, ergens uit de buurt van het Paradijs kwamen kregen ze de naam paradijskorrels. Laat dit specerij nou niet uit het oosten komen, maar van de Westkust van Afrika!
Wat zijn paradijskorrels?
De paradijskorrel (Aframomum melegueta) is familie van gember en verwant aan kardemon. Het wordt in Nederland ook wel melegueta-peper genoemd, naar zijn Latijnse naam. In oude kookboeken wordt de paradijskorrel grein genoemd.
Wanneer je je neus in een pot met paradijskorrels steekt, ruik je een sterke hint van kardemom. De smaak heeft er ook veel van weg, eveneens van gember. De geur en smaak komen pas echt goed los als het paradijszaad gemalen wordt. De buitenkant is bruin, de binnenkant wit. Wanneer je op een korreltje bijt geeft het na een momentje opeens een pittige smaak af. De paradijskorrel heeft niet alleen pit, maar is ook scherp kruidig en heeft iets fris. Het is een heerlijk aromatisch specerij.
Op onderstaand schilderij is Dina Lems (geboortedatum onbekend-1675) geportreteerd naast een paradijskorrelplant. Dina en haar familie handelden onder andere in peper. Zowel haar man, Jan Valkenburgh, als haar vader werkten voor de West Indische Compagnie. Behalve peper, wist de familie ook goed hun weg in de wereld van goud en tot slaaf gemaakten. Het portret is rond 1660 gemaakt door Daniel Vertangen (circa 1600–1684) en hangt in het Rijksmuseum in Amsterdam.
Gebruik van paradijskorrels
Paradijskorrels zijn een smakelijke vervanger van zwarte peper. Je gebruikt ze tegenwoordig in stoofpotjes, sauzen en bijvoorbeeld soepen. Het komt het beste tot zijn recht als je het verwarmd. In historische recepten werden ze ook op deze manier gebruikt en daarnaast in onder andere drankjes (kruidenwijn), pastei- en taartvullingen, brood, gebak en in het stoofvocht van stoofpeertjes. Voor gebruik moet je de paradijskorrels malen in een vijzel. Een goede stevige pepermolen werkt ook.
Paradijskorrels kopen
Paradijskorrels koop je bij zeer goed gesorteerde gespecialiseerde kruidenwinkels of specerijenwinkels. Het makkelijkste is om ze online bij een goede specerijenwinkel aan te schaffen. Helaas is de kwaliteit niet constant, bij meerdere aanbieders, weet ik inmiddels uit ervaring. De melegueta-peper moet fris en bloemig ruiken, niet muf of naar natte stenen.
Recepten met paradijskorrels
- Stoofpotje of pastei met rundvlees
- De oudste Nederlandse appeltaart
- Middeleeuwse stoofpeertjes
- Middeleeuws kruidenbrood
- Middeleeuwse paddenstoelenpastei
Meer recepten met paradijskorrels vind je in mijn middeleeuwse kookboek, dat niet voor niets Paradijskorrels & Saffraan heet.
