Een historische taart aansnijden, evenals een pastei, ging met veel ceremonieel gepaard in grote delen van de geschiedenis. In de middeleeuwen was het de taak van een speciale ‘aansnijder’, meestal een hooggeplaatst figuur uit de hofhouding. In de zeventiende eeuw komt er behoefte aan informatie over het aansnijden van gerechten. De adel is met uitgebreide tafeletiquette opgegroeid, maar de ‘nieuwe rijken’, zoals kooplui en handelaren, hadden een inhaalslag te maken om erbij te horen. Voor deze doelgroep verscheen in 1664 een merkwaardig doch informatief boekje waarin met uiterste precisie wordt weergegeven hoe allerhande gekookte en gebraden dieren aan te snijden. Achterin het boekje vinden we ook een prachtige instructie voor het aansnijden van taarten en pasteien.
Cierlijcke voorsnydinge aller tafel gerechten
In dit boekje over de kunst van het aansnijden van gerechten De cierlijcke voorsnydinge aller tafel gerechten staat een mooie taart in de vorm van een hart. Het aansnijden ervan is volgens de schrijver een peulenschilletje: “De taarten die hartsgewijs gebacken zijn, worden meest met twee sneden in drie of vier stucken gesneden”. Moet je hier al over nadenken? Probeer dan eens de aanwijzing voor een ronde taart: “Het gene wy voorstellen is een ronde taart door drie sneden in acht gelijcke stucken te verdeelen”. De eerste aanwijzing zien we op de hartvormige taarten links en rechts hieronder op de afbeelding. De linker wordt met twee sneden in vier stukken gesneden. De rechter wordt met twee sneden in drie stukken verdeeld. Dit is vrij duidelijk toch?
In het midden van de afbeelding is een ronde taart afgebeeld. Hoe deze met drie sneden in acht stukken wordt verdeeld laten de drie genummerde snedes mooi zien. Een doordenkertje als je het leest, maar helder als je het ziet. Toch handig zo’n boekje met instructies in de vorm van plaatjes.
Het boekje geeft in de begeleidende tekst ook een aanwijzing over wie taarten consumeerde aan tafel: “Van de voorsnijdinge der taarten is niet noodig veel te schrijven, wijl ieder meest bekent is hoemen die, door eenige kruyssneden, na ’t getal der vrouwspersoonen, in gelijcke deelen deelt”. Blijkbaar waren het de vrouwen die van taart snoepten aan tafel. Geen woord over de consumptie door mannen.
Deze hartvormige meloentaart maakte ik voor het Historisch Bakboek Taart. Ik liet me voor de vorm inspireren door de afbeelding uit dit boekje, inclusief het bloemetje.
Historische pastei aansnijden
Een pastei werd over het algemeen niet aangesneden in hele punten, zoals wij dat tegenwoordig doen. Bij het eten van een pastei werd het deksel (deels) opgelicht en de vulling eruit geschept. De cierlijcke voorsnydinge doet zijn naam eer aan, want met het aansnijden van een pastei op de manier hieronder krijg je werkelijk een sierlijk effect. Het deegdeksel is in punten ingesneden en als een kroon omhooggezet.
De vulling van pasteien werd geserveerd met een stukje van het deeg. Het serveren van pasteien is op veel schilderijen uit de zeventiende eeuw prachtig te zien.
