Farinata & Cecina: Koek van kikkererwtenmeel

Farinata

Vaak zijn de meest eenvoudige gerechten het lekkerst en meest bevredigend. Dat is zeker zo met farinata of cecina, een hartige koek van kikkererwtenmeel uit Italië. De koek kent vele namen, maar de bereidingswijzen zijn nagenoeg hetzelfde. Farinata trok vanuit Genua naar verschillende regio’s, waaronder naar Zuid-Frankrijk.

De oorsprong van farinata

Zoals over zoveel gerechten gaan er wilde verhalen rond over de oorsprong van farinata. Zo zouden Romeinse soldaten een snelle hap hebben willen bereiden in de hete zon. En middeleeuwse zeelui weigerden een pap van kikkererwtenmeel te eten, lieten de pap op het dek staan, terwijl de zon er een lekkere koek van bakte. Ik geloof er niets van.

Het is aannemelijker dat farinata zijn oorsprong in Genua had. Deze Italiaanse stad aan zee heeft een rijke handelsgeschiedenis. In de twaalfde eeuw handelde het bijvoorbeeld volop in gedroogde pasta die ze op Sicilië haalden. Hoe dan ook komt de kikkerewtenkoek in een lange strook langs de Middellandse Zee voor, met Genua als middelpunt. Van het Franse Nice, waar de koek verkrijgbaar is als socca, tot ver in Toscane waar hij de naam cecina of torta di ceci draagt. Maar zelfs verderweg zijn varianten vindbaar, zoals de panisse in Marseille, panelle op Sicilië en fainè op Sardinië.

Kikkererwten in de Tacuinum Sanitatis, 14e eeuw
Kikkererwten in de Tacuinum Sanitatis, 14e eeuw

Farinata, cecina, socca, fainè, panelle, panisse…

Farinata, cecina of torta di ceci, fainè en socca hebben dezelfde bereiding. Er wordt een beslag van kikkererwtenmeel, olie en water gemaakt en dat wordt vervolgens in een gloeiend hete oven gebakken tot een grote ronde koek die je in puntjes oppeuzelt. Voor panelle en panisse moet het beslag eerst tot een dikke brei gekookt worden. Het wordt uitgesmeerd, afgekoeld, in stukken gesneden en gefrituurd.

Het recept voor farinata

Het recept voor farinata vind je in mijn Historisch Bakboek en in de Historische Bakcursus.

Farinata