De eerste keer dat de druif gamay in een document werd genoemd, werd het ras ook gelijk verboden! Op 31 juli 1395 vaardigde Filips de Stoute, hertog van Bourgondië, in Dijon een bevel uit om de gamay die in de wijngaarden in het hertogdom stond binnen vijf maanden uit te rukken en te vernietigen.
Verboden vrucht
De genoemde reden? Omdat de druif een wijn zou leveren die schadelijk was voor de gezondheid.
Et lequel vin de Gaamez est de tel nature qu’il est moult nuysible a creature humaine….
De werkelijke reden? Gamay is een vroegrijpende plant met grote trossen en hoge opbrengsten. Heel populair bij de wijnboeren dus. De kwaliteit van de wijnen haalde het echter niet bij die van de pineau (tegenwoordig pinot noir), waar de reputatie van de wijnen van Beaune – en de rijkdom van de wijnhandelaren van het hertogdom – op gevestigd was. Heel de wereld, tenminste, het rijke deel daarvan, roemde de elegantie van de wijnen van Beaune. En aangezien Filips de belangen van het hertogdom zeer goed in het oog hield, koos hij ervoor de aanplant van de ‘mindere’ en ‘infame’ gamay te verbieden. En zo is pinot noir nog altijd dé rode druif van de Bourgogne.
Maar gamay verdween natuurlijk niet. Het verbod moest tot zeker drie keer toe herhaald worden, het laatst in 1731, wat wel aangeeft dat deze van boven opgelegde ingreep in de wijnproductie weinig succes had. Wel werd gamay uiteindelijk in de twintigste eeuw verboden voor de wijnen van de AOC Bourgogne. Zuidelijker, in de appellations van de Beaujolais, is gamay wel toegestaan en is daar zelfs de enig toegestane rode druif.
Cuvée 1395
Het bewijs dat gamay ook in de kerngebieden van de Bourgogne nooit is verdwenen, levert de Cuvée 1395 van Domaine de la Monette in Mercurey. Aan de historicus Roelof Ligtmans, samen met zijn vrouw Marlon eigenaar en wijnmaker van Domaine de la Monette, ging het belang van zijn perceel oude en zeer oude stokken gamay niet voorbij. Met veel gevoel voor humor noemde hij zijn biologische Gamay dan ook Cuvée 1395. Deze wijn valt onder de appellation Côteaux Bourguignons, waar gamay wel is toegestaan. En het mag dan een ‘infame’ Gamay zijn, de wijn werd gemaakt op de manier van een bourgogne-wijn, met onder andere rijping op houten vat. Hij is krachtig en vol, met veel fruit, en zeer aromatisch. Een dikke neus naar de hertog, alsnog…
Roelof en Marlon ontvangen je graag op hun wijndomein in de Bourgogne.
Meer wijngeschiedenis
Onder de naam Wijn!verleden werken wijnhistorica en vinologe Mariëlla Beukers van Wijnkronieken en culinair historica Manon Henzen samen om de geschiedenis van wijn, historische drankjes en wijn in de historische keuken onder de aandacht te brengen. Aan de hand van artikelen, recepten en af en toe een historische wijnproeverij of Historische High Wine laten zij je genieten van mooie verhalen en smakelijke historische wijn en spijs. Mariëlla maakte de basis voor dit verhaal voor Wijn!verleden.
Wil je meer weten over de geschiedenis van wijn en bijpassende gerechten? Dat kan met Borreltijd! Historische hapjes & drankjes uit de historische keuken. Naast heerlijke recepten, geeft het kookboek informatie en leuke weetjes over culinaire geschiedenis en stap-voor-stap uitleg over het maken van historische dranken en gerechten.
Bekijk hier meer verhalen over wijn en historische drankjes en ontdek historische recepten voor drankjes om zelf te maken.
Wijninfo
Naam: Cuvée 1395
Wijnhuis: Domaine de la Monette
Land: Frankrijk, Bourgogne
Druif: gamay
Smaak & Spijscombinatie
De Cuvée 1395 is krachtig, vol, fruitig en pittig. Drink hem bij gegrild vlees en de barbecue. Ook heerlijk bij koud vlees, worst en paddenstoelen.
